Watersnoodramp 1953
Op 1 februari 1953 is een groot deel van ons werkgebied getroffen door de watersnoodramp. In hun nagedachtenis werken wij dag-in-dag-uit aan een veilige Hollandse Delta.
In 2023 is het 70 jaar geleden dat deze Ramp heeft plaatsgevonden. Hollandse Delta levert een bijdrage aan een groot aantal herdenkingsactiviteiten in het werkgebied.
We werken ook mee aan podwalks in Dordrecht en Oude-Tonge. Deze podwalks horen bij de vierdelige documentaireserie 'Het water komt'(externe link), die de NTR in januari heeft uitgezonden op NPO2.
70 jaar later: we laten ons niet in slaap sussen
In de nacht van 31 januari 1953 is een groot deel van ons gebied onder water gelopen. Daarbij zijn veel slachtoffers gevallen. Dijkgraaf Jan Bonjer: „In hun nagedachtenis werkt het waterschap elke dag aan een veilige Hollandse Delta en laat dit bijzondere herdenkingsjaar daarom niet ongemerkt voorbijgaan.”
Tentoonstellingen in de regio
Het waterschap wil zo veel mogelijk inwoners waterbewust maken. „Voor ons is waterveiligheid dagelijks werk, maar voor veel inwoners is dat niet het geval. We moeten het water opnieuw ontdekken en ermee leren leven.” Het schap werkt mee aan plaatselijke activiteiten op alle eilanden, zoals tentoonstellingen in Zuidland, Strijen, Ridderkerk en Hendrik-Ido-Ambacht. Daarnaast ondersteunt het schap een audiotour door het westelijk deel van de Hoeksche Waard en een bustocht in het getroffen watersnoodgebied rond Strijen.
Herdenking Oude-Tonge
Het waterschap is ook betrokken bij de kranslegging op de watersnoodbegraafplaats in Oude-Tonge. Hier hebben ruim 300 rampslachtoffers uit het dorp en enkele personen uit de omgeving hun laatste rustplaats gekregen. Dit jaar is prinses Beatrix bij de herdenking aanwezig. Zij spreekt met enkele overlevenden die in de rampnacht meerdere familieleden verloren.
Historische waterwandelingen
Hollandse Delta werkt mee aan twee historische waterwandelingen die horen bij de tv-serie ‘Het water komt’. Tijdens de wandeling door Oude-Tonge hoor je wat er is gebeurd in het zwaarst getroffen dorp van de Watersnoodramp. De tweede waterwandeling voert door het centrum van Dordrecht. In 1953 werd de stad door het water gespaard, maar in 1421 was dat heel anders. De Sint-Elisabethsvloed leert hoe belangrijk het water was voor de ontwikkeling van Dordrecht en het ontstaan van de Biesbosch.
Herdenkingsactiviteiten in 2023
Waterschap Hollandse Delta levert een actieve bijdrage aan de volgende publieksactiviteiten. De lijst wordt in de komende weken verder aangevuld:
Activiteit | Organisatie | Periode | Adres | Plaats* |
---|---|---|---|---|
Herdenking Oude-Tonge | Gem. Goeree-Overflakkee | 1 feb. | Heerendijk | Oude-Tonge(externe link) |
Expositie 70 jaar watersnood | Historisch Genootschap | 1 feb.- 1 apr. | Dorpsstraat 84 | Hendrik-Ido-Ambacht(externe link) |
Podwalk door Hoeksche Waard | Educatief Centrum | vanaf 1 feb. | Numansdorp | Info en route downloaden(externe link) |
Expositie watersnood | St. Oud Ridderkerk | 25 jan- 6 maart | Kerksingel 26 | Ridderkerk(externe link) |
Podwalk 'Het water komt' (Hoort bij de gelijknamige tv-serie ) | NTR | Onbeperkt | Dordrecht en Oude-Tonge | |
Expositie en bustour langs plaatsen in Strijen waar de dijken zijn doorgebroken. | Oudheidkundige Vereniging | 28 januari en 3 februari | Kerkstraat 47 | Strijen |
Expositie dorpskerk Zuidland | Historisch Genootschap | 1 - 10 feb. | Zuidland(externe link) |
* Klik op de plaatsnaam voor meer informatie en openingstijden.
Watersnoodroutes
Binnen de Hollandse Delta zijn diverse watersnoodroutes. Deze voeren langs plaatsen en gebieden van hoog water in het verleden.
Watersnoordroute Voorne-Putten(externe link)
Waternoodroute Goeree-Overflakkee(externe link) (wandelen)
Watersnoodroute Hoeksche Waard(externe link)
Watersnoodroute IJsselmonde(externe link)
Watersnoodroute Dordrecht(externe link) (wandelen)
Alle routes kun je downloaden. Sommige zijn digitaal, andere moet je printen.
Lesmateriaal voor de basisschool
Bouwplaat Noorse noodwoning

In 1953 kwam er veel hulp uit het buitenland. Scandinavië schonk houten noodwoningen. Op verschillende plaatsen in ons werkgebied zijn deze houten huizen nog steeds bewoond:
Bouwplaat Noorse woning, A3 formaat (1pdf, 340 kB)
Video 'Overleven met water'

n deze video vertellen drie ooggetuigen uit ons gebied hoe ze de Ramp als kind hebben meegemaakt. De film is deels opgenomen in een bestaande Noorse noodwoning en bevat authentieke beelden van de ramp. In de lesbrief 'Overleven met Water' vind je achtergrondinformatie en vragen over de video:
Bekijk de video 'Overleven met Water' (14 minuten)(externe link)
Lesbrief 'Overleven met Water'

Meer educatief materiaal
Op de pagina 'Leren over Water' vind je meer over Hollandse Delta. Wist je dat we ook elke maand in de kinderkant Jong010 staan?
Publicaties over de watersnood
In verschillende regio's zijn de afgelopen jaren speciale uitgaven verschenen over de watersnood in ons werkgebied.
- LeesVerhalenbundel 'Vergeet nooit het water' voor met ReadSpeaker docReader(externe link)
- LeesHerdenking 60 jaar Watersnood voor met ReadSpeaker docReader(externe link)
- LeesHerdenking 50 jaar Watersnood Hoeksche Waard voor met ReadSpeaker docReader(externe link)
- LeesHerdenking 50 jaar Watersnood Goeree-Overflakkee voor met ReadSpeaker docReader(externe link)
In de media
- Dijkgraaf Jan Bonjer: ‘Dijken zijn sterker dan ooit, maar we laten ons niet in slaap sussen’(externe link)
- Dijkgraaf Jan Bonjer: 'Ook 70 jaar na de ramp gaat strijd tegen het water door'
- Watersnoodbijlage Eilandennieuws 2023
- Dijkgraaf Jan Bonjer in Zuidland: de herinnering moet blijven(externe link)
- Prinses Beatrix bij herdenking ramp Oude-Tonge(externe link)
- Kinderkrant Jong010: 'De Watersnoodramp'
- Audiotour houdt verhalen van de watersnood levend(externe link)
Het gaat altijd om mensen en verbinding
Schrijven is een tweede natuur van Sabine Alders-du Bosc (64) uit Strijen. „Als klein meisje was ik al met taal bezig, ik weet niet anders of het is er altijd geweest” In 1989 bracht ze haar allereerste dichtbundel uit, maar niet alles haalt de drukpers. „Veel werk verdwijnt in een spreekwoordelijke la en komt soms pas jaren later weer tevoorschijn.”
Mensen met elkaar verbinden is de rode draad die steeds terugkomt. Ook in het gedicht ‘Op de schouders van het verleden’ gaat het niet alleen om herdenken, maar ook om doorgeven. „We moeten bewust omgaan met het water en onze leefomgeving, anders verknallen wij het voor volgende generaties.” Een belangrijk puzzelstukje was dus om heden en verleden aan elkaar te koppelen.
Het waterschap dankt zijn bestaansrecht onder andere aan vreselijke rampen zoals die van 1953. „Wij kunnen in het hier en nu leven, omdat de problemen van toen zijn opgelost. Dat geeft aan hoe belangrijk water en veiligheid zijn voor een gemeenschap.” En daarmee is de cirkel rond. „Het gaat altijd om mensen en verbinding.”
Met zo min mogelijk woorden zo veel mogelijk zeggen, dat is de uitdaging voor Sabine. „Rijmen is niet echt een voorwaarde, als een tekst maar metrum en ritme heeft.” Het resultaat van haar inspanning is een gedicht dat zowel beschouwend als betrokken is. Het gedicht is geschreven uit het gezichtspunt van mensen die de Ramp hebben overleefd, maar zich ook bewust zijn van de huidige problemen met water. Of die boodschap overkomt? „Dat is aan de lezer om te ervaren.”
.
