Praktijkonderzoek naar capaciteitsuitbreiding van rioolwaterzuiveringen door innovatie met korreltechnologie

Praktijkonderzoek moet uitwijzen of de zuiveringscapaciteit van bestaande installaties door een kleine aanpassing met 50 tot 100 procent kan toenemen. De innovatieve methode maakt gebruik van korrelslib in plaats van actief slib. Ingenieursbureau Royal HaskoningDHV, kenniscentrum Stowa en vijf waterschappen hebben hiervoor een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Inclusief de bouwwerkzaamheden duurt het project vier jaar. De betrokken waterschappen zijn waterschap Brabantse Delta, Hoogheemraadschap van Delfland, waterschap Hollandse Delta, Hoogheemraadschap van Rijnland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.

Rioolwaterzuiveringen staan voor grote uitdaging: meer én schoner 

Vanaf 2033 gelden er strengere eisen voor gezuiverd rioolwater. Daarnaast zorgt de groeiende bevolking voor een steeds grotere hoeveelheid afvalwater. Dit betekent dat de capaciteit van veel zuiveringsinstallaties in Nederland de komende jaren flink zal moeten toenemen. Vaak betekent dit: fysieke uitbreiding, grootschalige bouwwerkzaamheden, meer grondgebruik en hoge investeringen. 

Goede resultaten pilot herhalen op praktijkschaal

In een kleinschalige pilot op rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) Harnaschpolder van het Hoogheemraadschap van Delfland leverde de continue korrelslibtechnologie hoopvolle resultaten. Het in samenwerking met TU Delft ontwikkelde proces laat zuiveringsbacteriën groeien als korrelslib, maar maakt gebruik van de bestaande procesonderdelen. In de proefopstelling kon tot twee keer zoveel biomassa (zuiveringsbacteriën) in de installatie worden gehouden, waarmee een toename van de zuiveringscapaciteit met 50 tot 100 procent werd behaald. Tegelijkertijd namen de hoeveelheid organische verontreinigingen en de nutriënten stikstof en fosfor in het effluent (het gezuiverde afvalwater) af. Het samenwerkingsverband hoopt deze resultaten nu in een praktijksituatie te kunnen herhalen. Bij een succesvol onderzoek kan deze innovatie ook op andere rwzi’s worden toegepast.

Koplopers maken innovaties mogelijk 

Het project is een goed voorbeeld van de manier waarop waterschappen en andere partijen in de watersector in samenwerking innovatieve projecten opstarten: een gezamenlijke inspanning, een gezamenlijke verantwoordelijkheid en een gedeeld risico. Maar dus ook vooroplopen bij nieuwe ontwikkelingen en profiteren van de resultaten en opbrengsten. Als deze innovatie ook op praktijkschaal werkt, betekent dit dat de zuiveringscapaciteit van bestaande rwzi’s structureel toeneemt, de levensduur en dus ook de afschrijving van huidige installaties verlengd wordt en vermindert het de druk op de uitvoeringscapaciteit en de krappe arbeidsmarkt.

Tijdspad en voortzetting

De test wordt uitgevoerd op een rwzi van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, in Wijk bij Duurstede. De bouwwerkzaamheden starten binnen enkele maanden. Medio 2026 zal het drie jaar durende praktijkonderzoek starten. Al na één jaar worden de belangrijkste resultaten verwacht. Deze kunnen eventueel leiden tot een tussentijdse aanpassing van de onderzoeksopzet of al worden ingezet bij renovatieplannen van andere zuiveringen. Doordat ook Stowa deelneemt in het consortium, profiteren alle waterschappen van dit innovatietraject.