De schouw: samen zorgen voor een goed functionerende sloot
Het waterschap is verantwoordelijk voor goede doorstroming van slootwater in alle sloten in het werkgebied. Dat is nodig voor goede aan- en afvoer van slootwater en voor verbeterde waterkwaliteit.
De belangrijkste grote sloten worden onderhouden door het waterschap. Bij kleinere sloten zorgt bijvoorbeeld de gemeente of een particulier voor het onderhoud. Soms in samenwerking met een aannemer.
Vanaf begin december controleert waterschap Hollandse Delta of de sloten goed worden onderhouden. Dit heet de 'maaischouw'. Tijdens de schouw kijken wij of degene die de sloot moet onderhouden, de onderhoudsplichtige, ervoor zorgt dat het slootwater goed kan doorstromen. Zo voorkomen wij wateroverlast in de natte herfst- en wintermaanden. De baggerschouw start 2 januari, de houtschouw en de schouw op de vrije beschermingszone begin mei.
Doorstroomprofiel
Als de sloot bij de waterlijn breder is dan 3 meter, is het genoeg om alleen het doorstroomprofiel (zie afbeelding) vrij te maken. Dan kan een deel van de beplanting blijven staan. Bij smallere sloten van minder dan 3 meter breed moeten alle planten worden verwijderd, omdat er dan meer kans is dat de sloot dichtgroeit.
Doorstroomprofiel. © Afbeelding: waterschap Rivierenland
Welk onderhoud is nodig en wie doet wat?
Voor elke sloot staat vast wie moet zorgen voor het onderhoud. Bekijk dit in het beheerregister. Over het algemeen zorgt het waterschap voor grotere sloten. Soms moeten mensen die eigenaar zijn van een stuk grond naast een sloot het onderhoud zelf doen. Het onderhoud bestaat uit:
- Het verwijderen van waterplanten, bladeren en afval uit de sloot
- Het maaien van de slootkanten (taluds)
- Het schoonmaken van de duikers (onderdoorgangen) onder bijvoorbeeld opritten
- Het verwijderen van bagger
Naast het schoonhouden van de sloot is het belangrijk dat er geen takken te dicht bij de sloot of in de sloot hangen.
Niet alle werkzaamheden hoeven elk jaar te gebeuren. Hoe vaak bepaald onderhoud gedaan moeten worden, is afhankelijk van de situatie ter plaatse. Het maaien van gras langs de sloot moet vaker gebeuren dan bijvoorbeeld het verwijderen van bagger. Je kunt het onderhoud zelf doen, maar je kunt het ook laten uitvoeren door bijvoorbeeld een hovenier of een aannemer.
Controle: de schouw
Het hele jaar door houden we in de gaten hoe de sloten en singels erbij liggen. Op 3 momenten in het jaar is er een gerichte controle die wij ook wel de schouw noemen:
- Vanaf begin januari controleren we of de sloten genoeg zijn uitgebaggerd. Dit noemen we de baggerschouw.
- Van begin juni controleren we of slootkanten goed vrijgehouden worden en dat bijvoorbeeld overhangende takken verwijderd zijn. Dit heet de houtschouw of schouw op de vrije beschermingszone.
- Vanaf begin december controleren we of de slootkanten goed gemaaid zijn, of waterplanten en afval uit de sloot zijn gehaald en of de duikers schoon zijn. Dit noemen wij de maaischouw.
In totaal controleren onze schouwmeesters elk jaar 16.500 sloten. Dat is meer dan 7.000 kilometer. Samen zorgen we voor goed onderhouden en goed functionerende sloten. Met voldoende ruimte voor het slootwater, betere doorstroming, minder stankoverlast en betere waterkwaliteit.
Wie moet zorgen voor het onderhoud?
De grondeigenaar of eigenaar van de woning naast de sloot is verplicht de sloot te onderhouden die grenst aan het perceel. Op WSHD watersysteem kun je zien of jij voor het onderhoud moet zorgen. Ook vind je hier van elke sloot de breedte van de beschermingszone.
Je kunt het onderhoud zelf doen of laten uitvoeren door bijvoorbeeld een hovenier of aannemer. De onderhoudsplicht geldt het hele jaar. Dus ook bij problemen in de rest van het jaar kunnen wij vragen om een sloot schoon te maken.
Ben je de eigenaar van de grond aan de ene kant van de sloot en jouw buurman aan de andere kant? Dan moeten jullie allebei zorgen voor het onderhoud van het deel van de sloot aan je eigen kant. Het waterschap zorgt voor het onderhoud van de grotere verbindende hoofdsloten.
Als bij de schouw blijkt dat een sloot niet in orde is, dan krijgt de onderhoudsplichtige een herinnering. In deze brief van het waterschap staat dat het onderhoud van de sloot voor een bepaalde datum in orde moet zijn. In de bijlage van de brief staat om welke sloot of sloten het gaat en wat je moet doen. In het uiterste geval heeft het waterschap op grond van de wet de bevoegdheid om het onderhoud op jouw kosten uit te voeren. Wij leggen dan een last onder bestuursdwang op en brengen de kosten bij jou in rekening.
Zienswijze
Heb je een brief ontvangen over het onderhoud van 1 of meer sloten en wil je een zienswijze indienen? Dat kan binnen 14 dagen na ontvangst van de brief. Je gebruikt hiervoor het formulier:
Formulier schouw zienswijze en contact
Overigens ben je nog steeds verplicht het onderhoud te verrichten, ook als je een zienswijze hebt ingediend. Onze brief over het benodigde onderhoud is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Het indienen van bezwaar of beroep is dan ook niet mogelijk.
Snoeien van bomen en struiken boven de sloot
Staan er bomen of struiken langs de sloot, dan moet er qua hoogte minimaal 4 meter afstand zijn tussen het water en de takken. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor de machines die bij het onderhoud worden gebruikt. Dit heet ook wel de beschermingszone. De aannemers moeten het onderhoud aan sloten ongehinderd kunnen uitvoeren.
Op deze illustratie zie je hoe je overhangend hout moet snoeien.
Beschermde natuur en uitheemse soorten
Bij het onderhoud moet je rekening houden met de regels van de Wet Natuurbescherming. Je mag de aanwezige beschermde flora en fauna niet beschadigen. Je kunt gebruik maken van de Gedragscode Wet natuurbescherming voor waterschappen.
Naast beschermde flora en fauna zijn er ook (water)planten en diersoorten die van oorsprong niet in Nederland thuishoren en door menselijk handelen hier terecht zijn gekomen. Soms zorgen ze voor (veel) overlast en schade. Deze planten en dieren heten ook wel exoten of invasieve uitheemse soorten. Tref je deze aan, geef dat dan aan ons door. Wij zorgen ervoor dat deze zo nodig en indien mogelijk worden weggehaald. Je vindt meer informatie in deze veldgids van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Waar let de schouwmeester op? Criteria bij de controle
Waterplanten en afval
Afhankelijk van de slootbreedte en het doorstroomprofiel moet alles worden gemaaid of mag een gedeelte van de beplanting blijven staan:
Waterplanten in het doorstroomprofiel die de doorstroming of waterberging belemmeren moeten worden gemaaid. In sloten die op de waterlijn breder zijn dan 3 meter, mag buiten het doorstroomprofiel een deel van de beplanting blijven staan. De precieze regels staan in de waterschapverordening, legger en keur (zie onder). Bladeren, afgebroken takken, afval en zwerfvuil en andere objecten die het doorstromen belemmeren, moeten worden verwijderd.
Talud
De slootkant of oever mag niet verruigen of volgroeien met bramenstruiken of opschot van bijvoorbeeld wilgen of andere bomen en struiken. Riet buiten het doorstroomprofiel hoeft niet verwijderd te worden. Bij kleinere sloten is het vaak niet mogelijk het riet te laten staan omdat er meer kans is dat de sloot dichtgroeit.
Overhangende takken
De afstand tussen het wateroppervlak en de takken moet minimaal 4 meter zijn. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor de machines die bij het onderhoud worden gebruikt (3 of 5 meter). De aannemers moeten het onderhoud aan sloten en singels ongehinderd kunnen uitvoeren. Hollandse Delta keurt de sloten en singels af waar dit niet het geval is.
Informatie of een afspraak maken
Wil je meer weten of wil je dat er iemand van het waterschap naar de situatie ter plekke komt kijken? Je kunt hiervoor contact met ons opnemen.
