Agroforestry, voor een robuuster en duurzamer landbouwsysteem
Steeds meer boeren leggen zich toe op agroforestry (boslandbouw): een landbouwsysteem waarbij de teelt van bomen of struiken doelbewust gecombineerd wordt met die van een landbouwgewas of het houden van landbouwdieren op eenzelfde perceel. Zo kan economisch voordeel worden behaald en tegelijk een bijdrage worden geleverd aan biodiversiteit en landschap.
Michaela van Leeuwen is projectleider bij LTO Noord en enthousiast over het concept: “Ik zie agroforestry als dé kans voor boeren om hun huidige bedrijfsvoering klimaat- en economisch bestendig te maken. Agroforestry is niet nieuw. In het buitenland, met name als je zuidelijker in Europa komt, is samenwerking tussen land en bomen al heel lang een feit. Sinds een jaar of zeven is het in Nederland ook in opkomst. De voordelen van agroforestry zijn legio. Zo maken bomen een zeer positieve impact als je kijkt naar watervasthoudendvermogen, het stimuleren van de biodiversiteit en het voorkomen van uitspoelen van nutriënten naar het water.
Daarnaast bieden bomen bescherming tegen extreem weer én maken ze het totale systeem op het boerenbedrijf robuuster. Op dit moment zijn er zo’n 1.500 boeren in Nederland die zich bezighouden met agroforestry. De meesten van hen zijn melkveehouders of akkerbouwers en kiezen dan voor de aanplant van notenbomen, zoals walnoten of hazelnootbomen. Ik ben één van hen: op het melkveebedrijf van mijn man experimenteer ik naar hartenlust met notenteelt. Overigens ben ik niet van mening dat overal maar bomen moeten worden geplant; niet alle gewassen lenen zich voor een combinatie met bomen. Maar voor mij staat vast dat bomen op heel veel plekken wél van (economische) toegevoegde waarde kunnen zijn.”
De impact van bomen. Bron: getekend door Favorietje (favorietje.com) in opdracht van LTO Noord.
Het nieuwe doen
Jan Willemsens is één van de 1.500 boeren in Nederland die zich tot nu toe bezighouden met agroforestry: “In het voorjaar van 2023 heb ik 101 walnotenbomen aangeplant. De keuze voor deze soort was snel gemaakt, want ik heb goede herinneringen aan de walnotenbomen die bij ons vroeger in de tuin van mijn ouderlijk huis stonden. Je hebt wel een beetje geduld nodig, want pas 10 jaar na aanplant gaan de bomen walnoten produceren en nog eens 5 jaar later kun je topproductie verwachten. Dat valt hopelijk mooi samen met mijn pensioen. Ach, ik vind het vooral gewoon leuk. Nu zijn het nog kleine kale boompjes maar straks heb ik gewoon mijn eigen walnotenbos! Kan ik tegen een mooie groene schutting aankijken, in plaats van tegen de oprukkende industrie erachter. Daarnaast heb ik gekozen voor de aanplant van Paulownia bomen: een akkergewas dat elke 8-9 jaar geoogst kan worden. Het is de bedoeling dat die mooi, licht hout gaan produceren dat ik kan verkopen aan de meubelindustrie. Het hout is ook voor bouw en andere toepassingen geschikt.
Jan Willemsens
Daarnaast zorgen Paulownia bomen voor CO2 credits. Ik zie agroforestry als het ‘nieuwe doen’: belangrijk voor de waterbodem en het verbeteren van de groen-blauwe dooradering. Ik heb veel contact met andere boeren hierover uit de regio Zuid-West. Via onze appgroep delen we tips en tricks. Zo worden we met elkaar snel wijs en houden we elkaar enthousiast.”
Interesse?
Ben jij ook enthousiast geworden over agroforestry en wil je meer informatie? Je vindt het in de onderstaande links en/of neem contact op met Michaela via mavleeuwen@ltonoord.nl.