Het waterschap is er verantwoordelijk voor dat alle sloten, singels, kanalen en andere watergangen goed onderhouden worden. Dat is nodig voor goede aan- en afvoer van het water en voor de waterkwaliteit. Veel watergangen worden onderhouden door het waterschap. Soms moet bijvoorbeeld de gemeente of een particulier daarvoor zorgen.

Schouwmeester controleert watergang

Welk onderhoud is nodig en wie doet wat?

Voor elke sloot, singel en kanaal staat vast wie moet zorgen voor het onderhoud. Over het algemeen zorgt het waterschap voor grotere watergangen, zoals singels en kanalen. Mensen die eigenaar of aanwonende zijn van een stuk grond naast een sloot moeten zelf het onderhoud doen. Het onderhoud bestaat uit:

  • Het verwijderen van waterplanten en afval uit de sloot
  • Het maaien van de slootkanten (taluds)
  • Het schoonmaken van de duikers
  • Het verwijderen van bagger

Naast het schoonhouden van de sloot is het belangrijk dat er geen takken te dicht bij de sloot of in de sloot hangen.

Niet alle werkzaamheden hoeven elk jaar te gebeuren. Hoe vaak bepaald onderhoud gedaan moeten worden, is afhankelijk van de situatie ter plaatse. Het maaien van gras langs de sloot moet vaker gebeuren dan bijvoorbeeld het verwijderen van bagger. Je kunt het onderhoud zelf doen, maar je kunt het ook laten uitvoeren door bijvoorbeeld een hovenier of een aannemer.

Controle: de schouw

Het hele jaar door houden we in de gaten hoe de sloten en singels erbij liggen. Op drie momenten in het jaar is er een gerichte controle die wij ook wel de schouw noemen:

  • Vanaf begin januari controleren we of de sloten genoeg zijn uitgebaggerd. Dit noemen we ook wel de baggerschouw.
  • Van begin juni controleren we of sloten goed vrijgehouden worden en dat bijvoorbeeld overhangende takken verwijderd zijn. Dit heet de houtschouw. 
  • Vanaf begin december controleren we of de slootkanten goed gemaaid zijn, of waterplanten en afval uit de sloot zijn gehaald en of de duikers schoon zijn. Dit noemen wij de maaischouw.

In totaal controleren onze schouwmeesters elk jaar 16.500 sloten, singels en kanalen. Dat is meer dan 7.000 kilometer. Samen zorgen we voor schone sloten. Met voldoende ruimte voor het water, een betere doorstroming, minder stankoverlast en een betere waterkwaliteit.

Het snoeien van planten en takken boven de sloot

Staan er bomen of struiken langs de sloot, dan moet er in de hoogte minimaal 4 meter afstand zijn tussen het water en de takken. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor de machines die bij het onderhoud worden gebruikt (3 of 5 meter). Dit heet ook wel de beschermingszone. De aannemers moeten het onderhoud aan sloten en singels ongehinderd kunnen uitvoeren.

Schema scouwpad en overhangend hout
Op deze illustratie ziet u hoe u overhangend hout moet snoeien.

Wie moet zorgen voor het onderhoud?

De eigenaar, aanwonende en/of onderhoudsplichtige is verplicht de sloot of sloten te onderhouden die grenzen aan zijn perceel. Op WSHD watersysteem (arcgis.com)(externe link) kun je zien of jij voor het onderhoud moet zorgen. Ook vind je hier van elke sloot de breedte van de beschermingszone. Je kunt het onderhoud zelf doen of laten uitvoeren door bijvoorbeeld een hovenier of aannemer. Ben je de eigenaar van de grond aan de ene kant van de sloot en jouw buurman aan de andere kant, dan moeten jullie allebei zorgen voor het onderhoud van het deel van de sloot aan je eigen kant. De onderhoudsplicht geldt het hele jaar. Dus ook bij problemen in de rest van het jaar kunnen we vragen om een sloot schoon te maken. Het waterschap zorgt voor het onderhoud van grotere watergangen, zoals kanalen en singels.

Ik heb een brief gekregen over de schouw

Eigenaren, aanwonenden en/of onderhoudsplichtigen hebben de plicht te zorgen voor sloten die grenzen aan hun perceel. Als bij de controle blijkt dat een sloot niet in orde is, dan krijgt degene die verantwoordelijk is voor het onderhoud een herinnering. In deze brief van het waterschap staat dat de sloot voor een bepaalde datum schoon moet zijn. In de bijlage van de brief staat om welke sloot of sloten het gaat en wat je moet doen. De tekening in de brief is niet altijd even duidelijk. Neem vooral contact met ons op. Wij zorgen voor een duidelijke tekening en voor een toelichting.

Bel of mail het waterschap

Veelgestelde vragen over de brief

Er klopt iets niet in de brief. Wat nu? We stellen onze brieven zorgvuldig op, maar het kan gebeuren dat we ons vergissen. Wij stellen het op prijs als je dat ons laat weten. 

Ik heb het onderhoud al gedaan. Wat moet ik nu doen? Het kan zijn dat je het onderhoud hebt uitgevoerd tussen onze controle en het moment waarop je de brief hebt ontvangen waarin staat dat je moet zorgen voor het onderhoud. In dat geval kun je onze brief als niet verzonden beschouwen en hoef je niets te doen.

Ik heb geen brief gekregen van het waterschap. Wat moet ik doen? Ontvang je geen brief over het onderhoud van de sloot, dan hoef je niets te doen. Er is dan geen onderhoud nodig.

Kan ik uitstel krijgen van de onderhoudswerkzaamheden? We geven iedereen een redelijke termijn om de werkzaamheden uit te voeren. Toch kan het gebeuren dat het onderhoud niet op tijd klaar is. In zo’n geval is in overleg uitstel mogelijk, dus neem contact met ons op.

Wat als ik het onderhoud niet uitvoer? Als eigenaar, aanwonende en/of onderhoudsplichtige is het je plicht om de sloten die aan jouw perceel grenzen schoon te houden. Blijkt bij een controle dat het onderhoud niet (voldoende) op orde is, dan ontvang je een brief. Je krijgt dan de kans alsnog te zorgen voor het onderhoud. In het uiterste geval heeft het waterschap op grond van de wet de bevoegdheid om het onderhoud op jouw kosten uit te voeren. Wij leggen dan een last onder bestuursdwang op.

Waar let de schouwmeester op? Criteria bij de controle

 

Voldoende ruimte

De afstand tussen het wateroppervlak en de takken moet minimaal 4 meter zijn. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor de machines die bij het onderhoud worden gebruikt (3 of 5 meter). De aannemers moeten het onderhoud aan sloten en singels ongehinderd kunnen uitvoeren. Hollandse Delta keurt de sloten en singels af waar dit niet het geval is. 

Beschermde natuur en invasieve planten

Bij het onderhoud moet je rekening houden met de regels van de Wet Natuurbescherming. Je mag de aanwezige beschermde flora en fauna niet beschadigen. Je kunt gebruik maken van de Gedragscode Wet natuurbescherming voor waterschappen(externe link).

Naast beschermde flora en fauna zijn er ook (water)planten die van oorsprong niet in Nederland thuishoren en voor veel overlast kunnen zorgen. Dit heten ook wel invasieve planten. Tref je deze aan, geef dat dan aan ons door. Wij zorgen ervoor dat deze zo nodig worden weggehaald. Je vindt meer informatie in deze veldgids(externe link) van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Handig gereedschap voor het onderhoud

Voor het schoonmaken van de bodem van de sloot gebruik je bijvoorbeeld een kantzeis, krooshaak, hark of haakse riek. De begroeiing op het talud kun je wegmaaien met een zeis, bosmaaier of trimmer. Let wel op dat het maaisel niet in het water blijft liggen. Je kunt een hoge drukspuit gebruiken om duikers door te spuiten.

Informatie of een afspraak maken

Wil je meer weten of wil je dat er iemand van het waterschap naar de situatie ter plekke komt kijken? Je kunt hiervoor telefonisch of per mail contact met ons opnemen. 

Zienswijze indienen

Heb je een brief ontvangen over het onderhoud van één of meer sloten en wil je een zienswijze indienen? Dat kan binnen 14 dagen na ontvangst van de brief. Je gebruikt hiervoor het formulier dat je vindt via onderstaande knop. 

Zienswijze indienen

Overigens ben je nog steeds verplicht het onderhoud te verrichten, ook als je een zienswijze hebt ingediend. Onze brief over het genodigde onderhoud is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Het indienen van bezwaar of beroep is dan ook niet mogelijk.

De wettelijke basis: de keur en de legger

De keur en de legger vormen samen de wettelijke basis voor alles wat het waterschap doet. Onderstaande artikel gaat over de schouw:

Artikel 3.2 Watervergunning waterstaatswerken en beschermingszones

Het is verboden zonder watervergunning van het bestuur gebruik te maken van een waterstaatswerk of bijbehorende beschermingszones door, anders dan in overeenstemming met de waterhuishoudkundige functies, daarin, daarop, daarboven, daarover of daaronder handelingen te verrichten, werken te behouden of vaste substanties of voorwerpen te leggen, te laten staan, te vervangen, te verwijderen te vervoeren of te laten liggen.

  1. Het is verboden zonder watervergunning van het bestuur een waterstaatswerk, te vervangen, te verwijderen, te wijzigen of aan te leggen.
  2. Het is verboden zonder watervergunning van het bestuur in het profiel van vrije ruimte werken te plaatsen, te wijzigen, te vervangen, te verwijderen of te behouden.
  3. Het is verboden zonder watervergunning van het bestuur vaartuigen, vlotten of andere voorwerpen in een oppervlaktewaterlichaam te hebben.
  4. Het bestuur kan aan een watervergunning het voorschrift verbinden dat de houder van die vergunning een betaling of een andere compensatie verricht met het oog op de bescherming van de belangen waarvoor het vereiste van een vergunning is gesteld.
  5. Voor waterstaatwerken, waarvoor het vaststellen van een legger als bedoeld in artikel 5.1 van de wet is voorgeschreven en die op grond van een projectplan of een watervergunning zijn aangelegd of gewijzigd ten opzichte van de legger, worden, zolang vaststelling van een legger of een wijziging van de legger niet heeft plaatsgevonden, voor de verbodsbepalingen op grond van dit artikel de ligging, vorm, afmeting en constructie van het waterstaatwerk aangehouden, zoals aangegeven in het projectplan of de watervergunning.

(Bron: Keur 2014, waterschap Hollandse Delta)